Yanıklarda İlk Müdahale Nasıl Yapılmalıdır?

Sıcak su, ateş, buhar, elektrik, güneş ışınları, kimyasal maddeler, radyasyon vb. nedenlerden ötürü meydana gelen yanıklarda ilk önce derinin üst tabakası etkilenir. Yanık sürdüğü sürece derinin üst tabakasında meydana gelen doku harabiyeti alt tabakalara doğru ilerler. Yanık, doku bütünlüğünü bozduğundan dolayı sıvı kaybı oluşabilir. Ayrıca ısı dengesi bozulabilir ve enfeksiyon oluşabilir. Yanık büyükse dolaşım ve solunum güçlüğü de görülebilir.

Sıcak su, ateş, buhar, elektrik, güneş ışınları, kimyasal maddeler, radyasyon vb. nedenlerden ötürü meydana gelen yanıklarda ilk önce derinin üst tabakası etkilenir. Yanık sürdüğü sürece derinin üst tabakasında meydana gelen doku harabiyeti alt tabakalara doğru ilerler. Yanık, doku bütünlüğünü bozduğundan dolayı sıvı kaybı oluşabilir. Ayrıca ısı dengesi bozulabilir ve enfeksiyon oluşabilir. Yanık büyükse dolaşım ve solunum güçlüğü de görülebilir.    Yanığın ciddiyetini belirleyen faktörler arasında yanığın oluşmasına sebep olan kızgın yağ, elektrik, güneş ışınları, kimyasal madde vb. etkenler, bu etkene ne kadar maruz kalındığı, yanığın meydana geldiği bölge, genişliği ve derinliği, yaş, yanan kişinin genel sağlık durumu ile yanan kişinin enfeksiyon risk derecesi yer alır.   Yanığa İlk Müdahale   Yanığa yapılacak ilk müdahale yanığa neden olan etkene göre değişiklik gösterir. Yanığa neden olan faktör ısı ise paniğe kapılmadan ve yanan kişinin de sakinleşmesini sağlayarak üzerine battaniye ya da örtü örtülerek yanma engellenir. Yanan bölge ıslak havlu ya da ıslak çarşaf ile kapatılarak soğutma işlemi uygulanır. Uzun süreli soğutma işlem yanan kişide ısı kaybına yol açacağından dikkatli olmak gerekir. Giysiler çıkarılırken yanan bölgedeki derinin kalkmamasına özen gösterilmelidir. Giysiler vücuda yapışmış ise kesilerek çıkarılması gerekir. Yüzük, saat, bilezik gibi eşyalar, ödem ihtimaline karşı çıkarılır. Yanan bölgenin en az 20 dakika soğuk ve tazyiksiz suda bekletilmesi gerekir. Yanık bölgesi büyükse ısı kaybını engellemek için bu işlem uygulanmaz.    Temiz ve nemli bezle yanık bölgesi kapatılır. El ve ayak parmaklarında yanık oluşmuşsa yapışıklığı engellemek için parmakların arasına gazlı bez konur. Yanan kişinin bilinci yerinde ise 1 litre su, 1 çay kaşığı karbonat ve 1 çay kaşığı tuz karıştırılarak hastaya içirilir. Böylelikle sıvı kaybı engellenmiş olur. Yanan bölgeye çıplak elle dokunulmadığı gibi içi su dolu keseciklerde patlatılmaz. Yanık, ikinci ya da üçüncü derece ise yanık bölgesine ilaç ya da yanık merhemi gibi maddelerin sürülmemesi gerekir. Yanık bölgesine doğrudan buz konulması da oldukça hatalıdır. Çünkü buz, yanık bölgeye hasar verir.     Halk arasında yanık bölgeye diş macunu, salça, yoğurt gibi maddelerin sürülmesi oldukça yaygındır. Ancak bu tür müdahaleler yanık bölgesinde daha fazla tahribata neden olduğu gibi iyileşme süresini de uzatır. Yanık ağır değilse yanan bölgenin en az 20 dakika tazyiksiz suya tutulması en doğru davranıştır. Ağır yanıklarda ise ilk müdahaleden sonra derhal tıbbi yardım talep edilir.