Bu 10 Testi 40 Yaşından Sonra Mutlaka Yaptırın

Kadıköy Hastanesi Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Şirin Parkan, önlem alınması ve erken tanıya yardımcı olması için 40 yaş ve üstü insanların yaptırması gereken 10 test hakkında bilgi verdi.

Kadıköy Hastanesi Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Şirin Parkan, önlem alınması ve erken tanıya yardımcı olması için 40 yaş ve üstü insanların yaptırması gereken 10 test hakkında bilgi verdi. 

Açlık Kan Şekeri

Diyabet, günümüzde global bir salgın olarak ilerlemektedir. Diyabet rahatsızlığının 45-65 yaş aralığında 3 kat ve 65 yaş üstünde de 4 kat artış gösterdiği biliniyor. Bu yaş aralığında yer alan insanlar, diyabet rahatsızlığına ilişkin şikayetler olmasa dahi açlık kan şekerini düzenli aralıklarla ölçtürerek şeker kontrol altında tutulmalıdır. Unutmamak gerekir ki diyabette erken tanı büyük önem taşımaktadır. Dr. Şirin Parkan, "Ailenin geçmiş hikayesinde diyabet olmasa ve zayıf olsalar dahi 45 yaş ve üstü her kişi, üç yılda bir diyabet rahatsızlığı olup olmadığını öğrenmek için hekime başvurmalıdır. Risk grubunda yer alan kişiler ise daha erken yaşlarda ve daha sık diyabet kontrolünden geçmelidir. 

Tip 2 diyabet rahatsızlığı erken teşhis edildiği takdirde hastaların ilaç kullanmasına gerek kalmadan yaşam tarzlarında beslenme, egzersiz gibi değişiklikler yaparak diyabeti kontrol altında tutabilirler. Eğer hastanın ilaç kullanması gerekiyorsa da hayati tehdit oluşturacak kalp krizi, böbrek yetmezliği, görme bozuklukları, nörolojik komplikasyonlar gibi rahatsızlıklarda önlenebilir." ifadelerine yer verdi. 

Tansiyon Kontrolü 

Tansiyon, tek başına dahi önemli bir rahatsızlıktır. Hipertansiyon, diyabet ve kalp gibi birçok kronik rahatsızlıkta risk oluşturduğu için düzenli tansiyon kontrolleri ile erken tanı çok önemlidir. Üç kişiden birinin hipertansiyon rahatsızı olduğu ülkemizde, hipertansiyon riski yaş ilerledikçe ciddi şekilde artmaktadır. Hipertansiyon riski 45-55 yaş aralığında erkeklerde 1,5, kadınlarda ise 2 kat artış gösteriyor. Hipertansiyon riskini Metabolik sendrom, abdominal obezite, diyabet, aile öyküsü ve sigara gibi faktörler artırmaktadır. 40 yaş ve üstü risk grubunda olan kişiler için yılda bir kez tansiyon ölçüm taraması yapılmalıdır. 40 yaş altında risk grubunda yer almayan ve son tansiyonu normal ölçülen (130/85 mmHg altı) kişiler ise 3 ile 5 yıl aralığında tansiyon ölçüm taraması yaptırmalıdır. Hipertansiyon erken teşhis edilirse ilaç kullanımına gerek kalmadan yaşam tarzının değiştirilmesi ile kontrol altında tutulabilir. İlaç kullanan hastalarda erken tanı ise inme, beyin kanaması, kalp yetmezliği gibi rahatsızlıkların önlenmesinde önemlidir. 

Kolesterol Ölçümü

Kolesterol, yaşın ilerlemesi ile bir farklılık göstermez ve genetik yapıya bağlı olarak belirlenen bir düzeye sahiptir. Yaşam tarzına göre değişiklik gösterebilen kolesterol düzeyi kalp-damar rahatsızlıkları açısından son derece önemlidir. Kolesterol açısından risk grubunda yer alan kişilerin yaşam süresinin uzaması için kolesterol düzeyi belli bir seviyede olmalıdır. Kalp ve damar hastalıkları riski 40 yaş ve üstünde yükseldiğinden dolayı kolesterolün takip edilerek uygun tedavi programlarının uygulanması önemlidir. 

Kalp Hastalıkları Taraması

Kalp ve damar hastalıklarında risk seviyesi 40 yaşından sonra 10 kat artmaktadır. Hastalığın oluşmadan önlenmesi için erken yaşta harekete geçmek çok önemlidir. Ailesinin geçmiş hikayesinde kalp ve damar rahatsızlığı olanlar, diyabet, hipertansiyon rahatsızlıkları en riskli grubu oluşturmaktadır. Risk grubunda yer alan kişiler ise 30 yaşından itibaren 3 yıllık periyotlarla düzenli olarak kontrol altında tutulmalı ve gerek görülürse ek testler uygulanmalıdır. 40 yaş üzeri kişilerde, kalp ve damar rahatsızlığına ilişkin hekimden şüphe oluşmuş ise eforlu EKG, koroner BT, talyum sintigrafisi, koroner anjiyografi gibi tanı yöntemleri uygulanmalıdır.  

Kolonoskopi ve Gaitada Gizli Kan

Kalın bağırsak kanserinin risk oranı 40 yaş ve üstünde 3 kat, 50 yaş ve üstünde de 10 kat artmaktadır. Kalın bağırsak kanseri erken teşhis edildiğinde tedavi edilebildiğinden dolayı 40 yaş ve üstünde yılda bir kez gaitada gizli kan ile 50 yaş ve üstünde de Kolonoskopi ile kontrollerin yapılması gerekiyor.

Akciğer Filmi

Akciğer kanseri riski uzun süre sigara kullanımına bağlı olarak artmaktadır. Sigara kullanım süresi ve miktarına göre değişen risk oranına karşı tedbir olarak özellikle 40 yaş ve üstündeki kişilerde düzenli kontrollerin yapılması ve akciğer filmi çekilmesi önemlidir. Akciğer kanserinin erken evrede herhangi bir belirtisi olmasa da düzenli kontroller sayesinde erken tanı ile tedaviye başlanması başarı oranını yükseltiyor. Ayrıca 30 yıl ve üzerinde paket ya da üstü sigara içen kişiler için ise düşük doz toraks tomografisi öneriliyor.  

Mamografi

Kadınlarda meme kanseri riskini en fazla artıran faktör yaşlılıktır. Meme kanseri riski 40 yaş üstü kadınlarda 1,5 kat, 50 yaş üstü kadınlarda da 2,5 kat artmaktadır. Meme kanserinde erken tanı imkanları ise geçmişe göre çok daha gelişmiştir. Bu da tedavideki başarı oranını yükseltiyor. 40 yaş üzerindeki bütün kadınların yılda bir kez mamografi çektirmesi gerekiyor. Aile öyküsünde meme kanseri varsa kanser tanısı konulan kişinin 10 yaş öncesinden başlanarak düzenli kontrollerin yapılması gerekiyor. 

Pap Smear Testi 

Jinekolojik kanserler incelendiği zaman rahim ağzı kanserinin ikinci sırada yer aldığı ve 20'li yaşlardaki orana göre  40 ile 50 yaş aralığında 10 kat artış gösterdiği görülür. 40 yaş ve üzeri kadınların yılda bir kez jinekolojik değerlendirmeden geçmesi ve Pap Smear testi yaptırması gerekiyor.