Bağırsak Parazitlerinin Çocuk Gelişimine Etkisi
Her yaş grubunda yaşanabilecek bir rahatsızlık olan bağırsak parazitlerinin hastalık yapma riski de vardır. Bağırsak parazitlerinin en fazla çocukları etkilediğini söyleyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Nermin Tansuğ, ailelerinde pek bilgi sahibi olmadığı parazitler ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Her yaş grubunda yaşanabilecek bir rahatsızlık olan bağırsak parazitlerinin hastalık yapma riski de vardır. Bağırsak parazitlerinin en fazla çocukları etkilediğini söyleyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Nermin Tansuğ, ailelerinde pek bilgi sahibi olmadığı parazitler ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Zarar Vermeyebilir
Bağırsaklarımızdaki davetsiz misafir olan parazitlerin bağırsağa yerleşmesi gözle görülmeyecek kadar küçük olan yumurtalarının ağız yolu ile alınması sonucunda olur. Enfeksiyonel rahatsızlık olan bağırsak parazitleri, amip, giardiya gibi tek hücreli amipler olabileceği gibi kıl kurdu, bağırsak solucanları, kancalı solucanlar ve şeritler şeklinde de görülebilir. Bağırsak parazitlerinin hastalık yapma riski olsa da bazen de zararsız şekilde bağırsaklarda yaşarlar. Yetişkinlerde de görülebilen bağırsak parazitlerinin en ağır seyrettiği grup ise çocuklardır. Çocuklarda gelişime dahi etki edebilmektedir.
Geceleri Korkma ve Uykusuzluğa Yol Açabilir
Bağırsak parazitleri hiç kendini belli etmeyebilir. Ancak özellikle çocuklarda parazit miktarı ve vücut direncine göre bulgularda değişiklikler olabilmektedir. Çocuğun bağırsağında kıl kurdu varsa bu kurtlar, geceleri makat etrafına yumurtalarını bıraktığından dolayı makat etrafında kaşıntı fazla olur. Bağırsak parazitleri uykusuzluğa, gece korkularına, diş gıcırdatmalarına ve gece işemelerine yol açabilir. Ayrıca bağırsak solucanları karında ağrıya ve gerginliğe neden olabilir. Bu solucanların miktarı bağırsakta fazla ise bağırsak tıkanmasına dahi sebep olabilirler. Karın ağrısı, iştahsızlık, hazımsızlık, ishal, kansızlık ve dolgunluk çengelli solucanın belirtileridir. Amipli ishallerde ise kaka kanlı ve sümüksü olduğu gibi karın ağrısı da eşlik eder. Yağlı ve kokulu ishallerde ise giardiyaya yol açar.
Bağırsak Parazitlerine Karşı Tedbirler
Bebeklere mama hazırlamadan önce eller iyice yıkanmalı ve mama kaynatılmış su ile yapılmalıdır. Büyük çocuklarda ise el temizliğine dikkat edilmediği durumlar ile kreş ve okul benzeri kalabalık ortamlarda bulaşma ihtimali oldukça yüksektir.
Çocuklar, tuvaletlerini yaptıktan sonra, yemekten önce ve sonra, dışarıda oynayıp eve geldiği zaman ellerini iyice yıkamalı ve bunu alışkanlık haline getirmelidir. Tırnak aralarında rahatlıkla barınabilen parazit yumurtaları ile mücadele edebilmek için tırnaklar düzenli kesilmelidir.
İçilen sular kesinlikle temiz olmalı ve çiğ tüketilen sebze ile meyveler ise iyice yıkanmalıdır.
Çiğ ve az pişmiş etlerin tüketilmesi sonucunda bulaşan bağırsak şeritleri ile mücadele etmek için veteriner kontrolünde kesilen etler, iyice pişirildikten sonra tüketilmelidir.
Kıl kurdu yumurtaları ise iç çamaşırlarında ve yatak çarşaflarında barınabildiğinden dolayı iç çamaşırlarının ve yatak çarşaflarının sıcak suda yıkandıktan sonra ütülenmesi gerekir.
Kreş ve okullarda havalandırma sisteminin çok iyi olması gerekir.
Bağırsak parazitlerinden çocukları korumak için kreş ve okullarda kapı kollarının, yemekhanenin ve ortak kullanılan oyuncakların çok sık temizlenmesi gerekir.
Karadeniz bölgesinde çengelli solucanlara çok sık rastlandığından özellikle bu bölgede ayakkabı ile gezilmelidir. Çünkü çıplak ayak ile dolaşıldığı zaman larvalar vücuda deri yoluyla girebilmektedir.
Giardiya salgınları sular dezenfekte edilmediği zamanlarda yaygınlaşır. Sular düzenli klorlansa da giardiya kistleri yaşayabilir. Bu nedenle özellikle yüzey sularının kullanıldığı bölgelerde klorlama ile birlikte çöktürme ve süzme işlemleri de yapılmalıdır.
Bağırsak parazitleri, yumurtalarının bulaştığı gıda ve sular yolu ile vücuda girebilir. Bebeklerde ek besinlere başlayıncaya kadar sık rastlanmamaktadır. Ek besinlerin hazırlanması esnasında hijyen kuralları çok önemlidir. Çocuklarda karın ağrısı, iştahsızlık, burunda ve makatta kaşıntı, ishal ve diş gıcırdatma gibi belirtiler görüldüğü anda hekime başvurmak zamanında müdahale açısından önemlidir. Bağırsak parazitlerine tanı genellikle dışkı tetkiki ile konur. Çocukların bağırsaklarında aşırı derecede bağırsak parazitleri varsa ve tedavi edilmezse gelişim geriliğine yol açar. İştahsızlığa neden olduğundan dolayı çocuklar, gelişimleri için gerekli yapıtaşlarını alamazlar. Kan kaybına sebep olan kancalı solucanlar varsa kansızlığa neden olur. Ayrıca ödem ve protein düşüklüğü görülebilir. Bağırsak şeritleri, B12 vitamini eksikliği ile kansızlığa yol açabilir. Bağırsaklarında parazit bulunan çocuklar, yeterli kilo almadıkları gibi karınları şiş ve kansız oldukları için ciltleri soluk olur. Bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklar ise daha ağır geçirirler.