Prof. Dr. Sözbilir: Son üç deprem '500 yılın en büyüğü'
Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli depremlerde 15 günde 7 fayın kırılmasının dünyada pek eşi benzerine rastlanmadığını dile getirerek, "Bu şekilde baktığımızda son 500 yıldaki en büyük deprem olduğunu söyleyebiliyoruz." dedi.
Depremden hemen sonra sahadan veri topladıklarını dile getiren Sözbilir, ilk günden bugüne kadar yaptıkları gözlemlerde fay hatlarında incelemelerde bulunduklarını ifade etti. Yaşanan üç büyük depremde 7 fay parçasının kırıldığını tespit ettiklerini ifade eden Sözbilir, "7,7 büyüklüğündeki ilk depremde Narlı Fayı adı verilen bir fay ile birlikte kırılmalar gerçekleşiyor ve Amanos-Pazarcık ile Erkenek gibi segmentler kırılıyor. Dokuz saat sonra ise daha kuzeyde Çardak ve Doğanşehir fayları kırılıyor ve 7,6 büyüklüğündeki depremi üretiyor. En son 20 Şubat'ta ise 6,4 büyüklüğündeki deprem ile Antakya Fayı çalışmış oldu. Kahramanmaraş merkezli depremlerde 15 günde 7 fayın kırılmasının dünyada pek gözlenen bir durum değil. Belki bir ilk olarak değerlendirilebilir. Bu şekilde baktığımızda son 500 yıldaki en büyük deprem olduğunu söyleyebiliyoruz." şeklinde konuştu.
'FAYLARIN NE ZAMAN KIRILACAĞIYLA İLGİLİ BİLGİ TOPLAMAK İÇİN GEÇMİŞİNİ ARAŞTIRIYORUZ'
Bugüne kadar söz konusu 485 faydan yalnızca 200'ünün kesilip inceleme ve araştırma yapılabildiğine vurgu yapan Prof. Dr. Sözbilir, "Bizim jeolojideki tabirimizle sahada at kuyruğuna benzer bir saçaklanma gözlenir. Bu gerilim bu faylara dağıtılıyor. Biz gelecekte bu fayların ne zaman kırılacağıyla ilgili bilgi toplamak için geçmişini araştırıyoruz. Fayın üzerinde geçmiş dönemde ürettiği depremle ilgili bilgi almak için hendek açıyoruz. Hendeğin içinde geçmiş depremleri görebiliyoruz. Böylelikle geçmişte kaç deprem olmuş, hangi aralıklarda olmuş, en son deprem ne zaman olmuş bunlara bakabiliyoruz. Pazarcık ve Amanos segmentinde... Bu iki fay üzerinde elde edilen veriler, yaklaşık 500 yıldır bu fayların kırılmadığı yönündeydi. Kırılma aralığının da 500 yıl olduğu ve kırılma zamanının geldiği yönünde bilim insanları zaten sürekli açıklamalar yapıyordu." ifadelerini kullandı.
'ÇOK SEGMENTLİ KIRILMAYI HİÇBİR BİLİM İNSANI ÖNGÖREMEDİ'
Faylardaki kırılmalara ilişkin etkilerini açıklayan Sözbilir, "Ancak 7 tane fay kırıldı. Şimdi o geri kalan faylarla ilgili neden bilgimiz yoktu? Çünkü, daha hendek çalışması yapılmamıştı. Bugün Türkiye'de 485 faydan sadece 200 civarındakine kesilip bakılabildi. 285 fayın daha kesilmesi gerekiyor. Biz Türkiye olarak sismik tehlikenin neresindeyiz? Riskimiz ne kadar? Sorusunun yanıtı bu faylara bakıldıktan sonra ortaya çıkacak. Geri kalan 5 fay incelenmiş olsaydı, belki de Çardak ve Doğanşehir, Narlı, Antakya fayında bu hendek tabanlı paleosismoloji çalışmasını yapabilseydik bunların da 500 yıldır kırılmadığı ortaya çıkacaktı. Bu yüzden çok segmentli kırılmayı hiçbir bilim insanı öngöremedi." dedi.