İstihbarat Birimlerinin Ortadoğu Macerası

Mertcan YOLDAŞ'ın "İstihbarat Birimlerinin Ortadoğu Macerası" adlı köşe yazısı.

Ortadoğu üzerinde özellikle son zamanlarda çok konuşulup çok yazılıyor. Batı’nın uğradığı saldırıların kaynağını burada araması, Ortadoğu’yu bütün dünyada daha dikkat çeker hale getiriyor. Bu durum dünyada kaos yaratmak için oluşturulmuş istihbarat birimlerinin ekmeğine yağ sürüyor. İstihbarat birimleri devletlerin planlarını, projelerini uygulamaktan başka bir şey yapmazlar. Kimileri bu planları 100 yıl için yapar, kimileri 5 yıl, kimileri aylık… Geçtiğimiz günlerde Atatürk Havalimanı’nda yaşanan patlamada da adeta bu planların, projelerin ve profesyonelliğin kokusu var. IŞİD kendi yayın organlarından saldırıları üstlendiğine dair bir mesaj yayınlamadı. Oysa yine geçtiğimiz günler içerisinde Bağdat’ta ve Pakistan’da yaşanan bombalı saldırıları aynı gün içerisinde üstlenmişti. Dikkat çeken nokta, IŞİD’in şu ana kadar Türkiye’de kendisine atfedilen hiçbir eylemi üstlenmemiş olmasıdır. Bu da başlı başına ayrı bir yazı konusudur. Havalimanı’ndaki saldırının mizanselliği ve bir örgüte göre daha profesyonel gerçekleştirilişi zaten olayı başka bir noktaya taşıyor. Üstelik patlamanın tam da Türkiye’nin geri adım atıp Rusya ve İsrail ile ilişkilerini düzeltmeye çalıştığı bir döneme denk gelmesi oldukça ilginçtir. Ayrıca bombalı saldırıyı düzenleyenlerin üzerlerinden Rusya pasaportu çıkması ve uyruklarının eski Sovyetlere bağlı cumhuriyetlerden olması da çok tesadüfî bir şey olmasa gerek. ABD’nin Irak savaşından sonra dünya, çok kutuplu sisteme tekrar geri dönmüştür. Bu çok kutuplu sistem içerisinde Avrupa, Ortadoğu bölgesel güçleri(İran, Türkiye, Mısır, İsrail), Çin-Rusya, ABD yer alıyor. Türkiye’nin bu kutuplardan herhangi birisiyle yapacağı iyi etkileşim bazı diğer kutupları olumsuz etkileyebiliyor. Küresel sistemdeki çıkar bahsi, ülkeden ülkeye değişen bir bahistir. Birleşik Krallık, geçen ay bir referandum yaparak AB’den ayrılacağını göstermişti. Bu durum, uluslararası politikada bir çok sabiteyi değiştirecek bir durumdur. Politikanın dinamikleri, supranational(uluslarüstü) bir örgüt olan Avrupa Birliği’nin öneminin farkındadır. Dünyada başka benzeri bulunmayan bir yapılanma olan AB’nin yaşadığı bu olay, dünyanın her yerini muhakkak etkileyecektir. Ortadoğu’da AB bir güç, Rusya, İsrail ve özellikle İngiltere apayrı bir güçtür. İngiltere’nin istihbarat servisi MI6, bugün dünya üzerinde en az CIA, MOSSAD, KGB/SVR kadar etkili bir istihbarat birimidir. Her istihbarat biriminin eylemleri, amaçları, izledikleri yollar en üst seviyede gizli tutulur. Bu işin temeli budur. Böyle üst düzey istihbarat kurumlarının eylemleri için ayrıca bir örgütü ya da grubu kullanmasına da ihtiyaçları yoktur. İşlerini en profesyonel şekilde yapıp kitleleri en ideal biçimde inandırabilme kapasiteleri vardır. Bu istihbarat birimlerinin bu topraklarda işleri ne zaman bitecek? İşte onu da aslında hiçbir şeyi bilmediğimiz kadar bilmiyoruz. Ancak bildiğimiz tek şey var, onu da John Hughes söylüyor bize: “Para, istihbaratın can damarıdır.”